Өмнөговь аймаг нь 165,0 мянган хавтгай дөрвөлжин километр нутаг дэвсгэртэй, 15 сум, 61 багтай. Аймгийн төв Даланзадгад хот.
Хүн ам:
Өмнөговь аймаг 2022 оны эцэст урьдчилсан байдлаар 73842 хүн амтай болж 2021 оны эцсийн хүн амаас 1.2 хувиар буюу 907 хүнээр өслөө. Нийт хүн амын 50.02 хувь буюу 36935 эрэгтэйчүүд, 49.98 хувь буюу 36907 эмэгтэйчүүд эзлэж байна. Насны бүтцээр ангилвал 33 хувийг 0-14 насны хүүхэд, 60.0 хувийг 15- 59 насны, 7 хувийг 60-с дээш насны хүн ам эзэлж байна.
Газар нутаг:
Өмнөговь аймаг нь Монгол улсын хамгийн өмнөд хэсэгт оршдог бөгөөд урд талаараа БНХАУ-тай, баруун талаараа Баянхонгор, баруун хойд хэсгээр Өвөрхангай, хойд талаараа Дундговь, зүүн талаараа Дорноговь аймгуудтай тус тус хиллэн оршино.
Аймгийн төв Даланзадгад хот нь Улаанбаатар хотоос 560 км зайтай. Монгол улсын хэмжээнд хамгийн том 165,0 мянган кв.км нутаг дэвсгэртэй ба хүн амын суурьшил сийрэг 3,4 квадрат километр нутагт 1 хүн, 13,2 квадрат километр нутагт 1 өрх ноогдон хүн ам суурьшиж байна.
Хөдөө аж ахуй:
2022 онд жилийн эцсийн мал тооллогоор нийт мал 2637329 толгой болсон нь өнгөрсөн оны мөн үеэс 123.5 мянган толгойгоор буюу 4.9 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна. Тэмээн сүрэг 164766 толгой, адуун сүрэг 112450 толгой, үхэр сүрэг 34763 толгой, хонин сүрэг 675720 толгой, ямаан сүрэг 1649630 толгой тоологдсон байна.
Хамгийн олон малтай сумаар Номгон 260297, Ханхонгор 246370, Манлай 239375, Ханбогд 208328, Мандал-Овоо 181903 толгой мал тус тус тоолуулсан байна. Малын таван төрлөөр нь авч үзвэл тэмээгээр Ханбогд сум 34420, адуугаар Манлай сум 16336, үхрээр Ханбогд сум 8403, хониор Манлай сум 82963, ямаагаар Номгон сум 193505 толгойгоор тус тус тэргүүлж байна.
Газар тариалангийн салбарт 2022 оны жилийн эцсийн байдлаар нийт 62 га-гаас 435.9 тонн төмс, 92.6 га-гаас 701.5 тонн хүнсний ногоо, тэжээлийн ургамал 29.6 га-гаас 123.4 тонн тус тус хураан авсан байна. Өмнөх оны мөн үеийн ургац хураалтаас төмс 40.9 тонноор буюу 8.6 хувиар буурсан, хүнсний ногоо 284.6 тонноор буюу 28.8 хувиар буурсан үзүүлэлттэй байна.
Боловсрол
Аймгийн хэмжээгээр 2022-2023 оны хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын төрийн хэвшлийн 22 сургууль үйл ажиллагаа явуулж байгаа бөгөөд 533 бүлэгт өдрийн ангийн 15659 сурагчид хамрагдан суралцаж байна.Энэ хичээлийн жилд аймгийн хэмжээнд 20 дотуур байранд 881 хүүхэд амьдарч байгаагийн 53,0 хувийг эмэгтэй сурагчид эзэлж байна.Төрийн хэвшлийн ерөнхий боловсролын сургуульд 596 багш ажиллаж байна. 2022-2023 оны хичээлийн жилд Политехникийн коллеж-д 706 суралцагчид суралцаж байгаагийн 32.2 хувь нь эмэгтэй суралцагчид байна. ШУТИС-ийн харьяа Өмнөговь аймаг дахь Технологийн дээд сургууль нь 2022 оны 10 сараас үйл ажиллагаагаа албан ёсоор эхлүүлж, нийт 3 мэргэжилийн анги, 76 оюутан, 8 ажиллагчидтай, одоогоор үндсэн багшгүй ШУТИС-иас мэргэжлийн хичээлийг гэрээгээр ирж багшилж байна. Сургуулийн өмнөх боловсрол олгох 31 төрийн өмчийн цэцэрлэгийн нийт 180 бүлэгт 6079 хүүхэд хүмүүжиж байна. Энэ хичээлийн жилд СӨБ-д 437 ажиллагчид ажиллаж байгаагийн 89,9 хувь нь буюу 393 үндсэн багш ажиллаж байна.
Эрүүл мэнд
Аймгийн хэмжээнд эрүүл мэндийн байгууллага 130 ажиллаж байгаагаас улсын төсвийн эмнэлэг 17, өрхийн эмнэлэг 3, цэргийн ангийн 3 эмнэлэг, хувийн эмнэлэг 43, хувийн эмийн сан 46, эргэлтийн эмийн сан 14, эм ханган нийлүүлэх төв 4 тус тус ажиллаж байна.
Өмнөговь аймаг ашигт малтмалын 80 гаруй орд, 200 гаруй илрэлтэйгээс Тавантолгой, Оюу толгой, Нарийнсухайт стратегийн ач холбогдолтой 3 томоохон орд газарт тогтоогдож нийт нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд Оюутолгой, Тавантолгой, Эрдэнэс таван толгой, Энержи ресурс, Мөнх ноён суварга, Дун юань, Олон овоот гоулд, Зөв зүг, МАК, Чинхуа-Мак-Нарийн сухайт, Саус гоби сэндс, Өсөх зоос, Терра энержи, Жавхлант орд зэрэг 14 компаниуд ашигт малтмалын олборлолтын үйл ажиллагаа явуулж байна.
Уур амьсгал:
Байгаль цаг уурын хувьд эрс тэс эх газрын уур амьсгалтай, өвөлдөө -20-30 градус хүртэл хүйтэрдэг, дулааны улиралд халуун нь 30-38 градус, салхины хурд 5-15 м/сек, заримдаа 34-45 м/сек хүрдэг,
Аялал жуулчлал:
- Аймгийн төвөөс баруун зүгт 220 км Сэврэй сумын нутагт 800 м өндөр, 150 км үргэлжилсэн Хонгорын голын үзэсгэлэнт элсэн уул,
- Монгол улсын алдарт 33 говийн нэг хэсэг болох хэдэн арван км өргөн Галба, Борзон, Зээмэг, Заг сүүжийн алдарт их говиуд,
- 50-120 сая жилийн тэртээ амьдарч байсан эртний үлэг гүрвэлийн чулуужсан яс, өндөг, чулуужсан мод зэрэг палентологийн олдворууд олдсон Булган сумын нутагт байдаг Баян заг
- Дэлхийд ховорт тооцогдох Нэмэгт, хэрмэн цав, Шаригийн ганга, Бүгийн цав, зэрэг байгалийн тогтоц бүхий үзэсгэлэнт газрууд, онгон зэрлэг байгаль,
- Хутагт Данзанравжаагийн байгуулсан энергийн төв болох Дэмчогийн хийд
- Аймгийн хамгийн баруун сум болох Гурвантэс сумын нутагт байдаг Хэрмэн цав
- Аймгийн хамгийн зүүн сум болох Манлай сумын нутагт байдаг үлэг гүрвэлийн чулуужсан мөр
- Дэлхийд ховордсон ан амьтан, ховор төрлийн ургамлаараа гадаадын жуулчин, аялагчдын сонирхлыг ихээхэн татаж байна.
