Аймгийн Засаг даргын орлогч Ж.Занабазараар ахлуулсан "Тэмээ судлалын төвийг байгуулан, хэвийн үйл ажиллагааг хангахад чиглэсэн санал боловсруулах" ажлын хэсэг хуралдаж, аймгийн ИТХ-ын дарга О. Эрдэнэ-Өрнөхтэй уулзлаа. Тус хурал, уулзалтаар тэмээ судлалын төв болон тэмээний төрөлжсөн эмнэлэг байгуулах асуудлыг хэлэлцэж, 2026 оны аймгийн хөгжлийн жилийн төлөвлөгөө, төсөвт тусгахаар санал солилцов. Уг төвийг байгуулснаар тэмээнээс гарах ашиг шимийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр өсгөн нэмэгдүүлэх боломжийг судалж, үйлдвэрлэлийн түвшинд хүргэхэд анхаарч ажиллах юм.

Аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын даргаар ахлуулсан Гамшгийн эрсдэлийг бууруулах орон нутгийн зөвлөл хуралдаж 2026 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөгөө баталлаа.

Аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын даргаар ахлуулсан Гамшгийн эрсдэлийг бууруулах орон нутгийн зөвлөл хуралдлаа. Тус хурлаар 2025 оны үйл ажиллагааны мэдээлэл сонсож, 2026 онд хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөнд хүүхдийн амь нас, аюулгүй байдлыг хамгаалах, иргэдийг гамшиг ослоос урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр яаралтай хэрэгжүүлэх арга хэмжээг ярилцаж, зөвлөлийн гишүүдийн саналыг нэгтгэн 2025 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдөр дахин хэлэлцэхээр товлов.

Аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын даргаар ахлуулсан Гамшгийн эрсдэлийг бууруулах орон нутгийн зөвлөл хуралдлаа. Тус хурлаар 2025 оны үйл ажиллагааны мэдээлэл сонсож, 2026 онд хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөнд хүүхдийн амь нас, аюулгүй байдлыг хамгаалах, иргэдийг гамшиг ослоос урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр яаралтай хэрэгжүүлэх арга хэмжээг ярилцаж, зөвлөлийн гишүүдийн саналыг нэгтгэн 2025 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдөр дахин хэлэлцэхээр товлов.

Энэ хүрээнд Канад Улсын эрдэмтэн, газарзүйч доктор Дин Маккензи Өмнөговь аймагт ажиллаж, уул уурхайн нөхөн сэргээлтийн өнөөгийн байдал, тулгамдаж буй асуудлууд, цөлжилтийн эсрэг хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний үр дүн, мод үржүүлгийн талбайн үйл ажиллагаатай газар дээр нь танилцсан судалгааны үр дүнгээ танилцууллаа. Уулзалтын үеэр Говийн хөрсийг нөхөн сэргээхэд тулгамдаж буй асуудал, ойжуулалтыг тогтвортой хэрэгжүүлэх стратеги, “зөв мод – зөв газар – зөв арга” зарчмыг хэрэгжүүлэх арга зам, уул уурхайн дараах газрын ашиглалт, усны хэрэглээ болон нөөцийн менежментийн талаар санал солилцлоо. Доктор Маккензи Канад Улсын Засгийн газрын туршлагыг дэлгэрэнгүй танилцуулж, уул уурхайн нөхөн сэргээлтийг хянах механизм, уурхайн хаалтын хууль эрх зүйн орчин, санхүүгийн баталгааны систем, нөхөн сэргээлтийн явцад тулгардаг хүндрэл, бэрхшээлийг шийдвэрлэх туршлага хуваалцлаа. Цаашид хоёр тал байгаль орчны хамгаалал, нөхөн сэргээлт, усны нөөцийн менежмент, судалгаа шинжилгээ болон цөлжилттэй тэмцэх чиглэлээр хамтран ажиллах, мөн гадны дэвшилтэт технологийг судалж, нутагшуулах ажлыг эрчимжүүлэхээр тохиролцлоо.

Хүүхдийн сурч хөгжих, аюулгүй, ая тухтай орчныг бүрдүүлэх, дотор болон гадна тохижилтын зарим асуудлыг шийдвэрлэх, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр гүйцэтгэгч компанийн төлөөлөлтэй санал солилцлоо. Түүнчлэн хуучин төв номын сангийн байрыг хүүхдүүдийн номын сангаар үйлчлүүлэх боломжийг тасалдуулахгүй байх зорилгоор сэргээн засварлах зураг төслийг энэ ондоо багтаан шийдвэрлэхийг даалгалаа.

Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн (ЖДҮ) зээл авсан иргэн, аж ахуйн нэгжүүдэд зээлийн санхүүжилтийн үр ашигтай зарцуулалт, хяналт-шинжилгээний талаар сургалт, хэлэлцүүлэг зохион байгуулагдлаа. Энэ онд ЖДҮ-ийн зээлд 5 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт зарласан ч шаардлага хангасан аж ахуйн нэгжүүдийн зээлийн хэрэгцээ 8.2 тэрбум төгрөгт хүрсэн тул Аймгийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын шийдвэрээр 3.2 тэрбум төгрөгийн нэмэлт санхүүжилт баталсан. Үүний дагуу Өмнөговь аймгийн Засаг дарга Н.Энхбат болон ЖДҮ газрын дарга Я.Эрдэнэсайхан нар нэмэлт гэрээнд гарын үсэг зурсан байна.

Монголын төрд хамгийн олон жил буюу 47 жил хаан ширээнд сууж, 37 жил төр барьсан Алтан ургийн 31 дэх хаан Батмөнх Даян сэцэн хааныг өнөөгийн Өмнөговь аймгийн Хүрмэн сумын нутаг Их Аргалант уулын "Худаг цагаан дэрс" гэдэг газар төрснийг Монгол Улсын Шинжлэх ухааны академийн түүхийн хүрээлэнгийн эрдэмтэн судлаачид тогтоосон байдаг. Өмнөговь аймгийн ИТХ нь Батмөнх Даян Хааныг Алдаршуулах Нийгэмлэгтэй хамтран Батмөнх Даян сэцэн хааны түүхэн үйл хэргийг алдаршуулах зорилгоор 5 удаагийн эрдэм шинжилгээний бага хурлыг зохион байгуулж, Даян хааны нэрэмжит шагналыг бий болгон, Нутгийн удирдлагын ордны өмнөх талбайд хааны хөшөөг сүндэрлүүлж, түүнийг алдаршуулах, залуу хойч үедээ өвлүүлэх олон талт арга хэмжээг зохион байгуулсаар ирсэн. Цаашид Батмөнх Даян Хааныг Алдаршуулах Нийгэмлэгтэй хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлж, орон нутгийн бахархал, үнэт зүйлийг дэмжих зорилгоор энэхүү түншлэлийн гэрээг байгууллаа.

Иргэдийн ая тухтай амьдрах орчин нөхцлийг бүрдүүлэх, өрх гэр бүлийн эдийн засаг, нийгмийн өсөлтийг дэмжих зорилготойгоор орон нутгийн төсвийн 18 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар Даланзадгад - Ханхонгор чиглэлийн 12 км хатуу хучилттай авто замыг “Замын Битум” ХХК барьж ашиглалтад орууллаа. Тус авто зам нь орон нутгийн тогтвортой хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулахын зэрэгцээ, олон улсын 4D ангиллын нисэх буудлын шинэ байршилруу холбогдох стратегийн чухал ач холбогдолтой бүтээн байгуулалт юм.

Тус систем нь төрийн болон орон нутгийн өмчит байгууллагуудын хөрөнгийн мэдээллийг нэгдсэн байдлаар бүртгэх, тайлагнах, хяналт тавих, удирдлагын үйл явцыг цахимжуулах зорилготой бөгөөд 2025 оны 10 дугаар сараас эхлэн иргэдэд бүрэн нээлттэй болно. Системийн зорилго • Төрийн болон орон нутгийн өмчийн удирдлагын нэгдсэн дата сан бүрдүүлэх • Өмчийн бүртгэл, ашиглалт, хяналтыг цахимжуулах • Ил тод, үр ашигтай хяналтын тогтолцоо бүрдүүлэх • Иргэдэд төрийн өмчийн талаарх мэдээллийг нээлттэй хүргэх зорилготой. Мөн иргэн танд зориулсан боломжууд нь иргэн та umch.gov.mn цахим хуудсаар зочлон төрийн болон орон нутгийн өмчийн дараах мэдээллийг авах боломжтой: • Төрийн өмчийн бүртгэл, ашиглалтын бодит мэдээлэл • Хууль, эрх зүйн баримт бичиг, тогтоол шийдвэрүүд • Төрийн болон орон нутгийн өмчит байгууллагуудын хяналт шалгалтын үр дүн • Дуудлага худалдаа, түрээсийн зарууд • Актлагдсан бараа, хөрөнгийн жагсаалт Цахим систем нь Төрийн мэдээлэл солилцооны “ХУР” системүүдийг ашиглан төрийн бусад төрөлжсөн мэдээллийн сантай холбогдохоос гадна, танил нэвтрэлтийн “ДАН” систем ашиглан нэвтрэх боломжийг бүрдүүлсэн нь онцлог юм.

Өмнөговь аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас баталсан 2020-2024 оны тогтоол, шийдвэрийн хэрэгжилтийн үр дүнг үнэлэх, салбарын хяналт, үнэлгээ хийх ажлыг “Систем арт венчурс” ХХК хийж тайлагналлаа. Тус компани ажлын багцад хамаарах Уул уурхай, хүнд үйлдвэрлэл, харилцаа холбоо, мэдээлэл технологийн салбар, Зам тээвэр, эрчим хүч, барилга, дэд бүтэц, хот байгуулалт, газрын харилцааны салбар, Байгаль орчин хамгаалал, аялал жуулчлалын салбар, Төрийн захиргааны байгууллага, төсөвт байгууллагуудад чиглэн гарсан тогтоол, шийдвэрийн хэрэгжилтийн үр дүнг үнэлсэн ажлын явцын тайлан, мэдээг төрийн албан хаагчдад эцсийн байдлаар танилцууллаа.

Өмнөговь аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга О.Эрдэнэ-Өрнөх, Газрын харилцаа, хот байгуулалт, дэд бүтцийн хөгжлийн хорооны дарга Ч.Эрдэнэдорж, хорооны гишүүн Н.Батсайхан, Э.Бат-Эрдэнэ, Б.Тэнгис нарын бүрэлдэхүүн 2025 онд хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөний хүрээнд аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын Бүс, орон нутгийн хөрөнгө оруулалт, бодлого төлөвлөлтийн хэлтэс болон “Даланзадгад дулаан хангамж” ОНӨААТҮГазар, “Өмнөд бүсийн цахилгаан түгээх сүлжээ” ТӨХК, “Даланзадгадын дулааны цахилгаан станц” ТӨХК, “Гүний ус” ХХК зэрэг хангагч байгууллагуудын төлөөлөлтэй уулзаж, 2025-2026 оны төв суурингийн өвөлжилтийн бэлтгэл ажилтай холбогдуулан мэдээлэл сонсч, тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх талаар үүрэг, чиглэл өгөв.

Аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга О.Эрдэнэ-Өрнөх, иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын Нийгэм, хүний хөгжил, аялал жуулчлал, цахим бодлогын хороо, Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлт, уул уурхайн хорооны дарга, гишүүд Даланзадгад суманд үйл ажиллагаа явуулж байгаа Өмнөговь-Политехник коллежийн үйл ажиллагаатай танилцлаа.

Олон улсын “TIER 2” стандартын Хиймэл оюун ухаан, их өгөгдөл, ухаалаг систем бүхий "ДАТА ТӨВ-ийг орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр санхүүжүүлж, аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2024 оны 03/05 дугаар тогтоолоор “Дижитал өгөдөл дата төв” ОНӨААТҮГ-ыг байгуулж өнөөдөр тус төсвийн нээлтийн арга хэмжээ боллоо. Телекамерын дэд төв, яаралтай тусламжийн дуудлага мэдээллийн нэгдсэн 112 тусгай дугаарын үйлчилгээ бүхий "Шуурхай удирдлагын төв" гэсэн бүтэцтэйгээр үйл ажиллагаа явуулах юм. Монгол Улсын бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлалтай уялдуулан, цаашид “Говийн бүсийн дижитал дэд бүтцийн төв” болгон өргөжүүлэх, Монгол Улсын Цахим хөгжил, инноваци, харилцаа холбооны яамны чиглэлийн дагуу GPU-д суурилсан их өгөгдөл, хиймэл оюун ухаанд тулгуурласан “УУЛ УУРХАЙН ДАТА ТӨВ” болох зорилттойгоор ажиллаж байна.

Аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын зөвлөлийн 7 дугаар хурал 2025 оны 10 дугаар сарын 30-нд танхим, цахим хослуулан хуралдлаа. Тус хурлаар аймгийн ИТХ-ын ээлжит бус долоодугаар хуралдааныг 2025 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр хуралдуулахаар тов тогтоож, хэлэлцэх асуудлын жагсаалтыг дараах байдлаар батлав. Үүнд: 1. Гурвансайхан нисэх буудлыг олон улсын 4D ангиллын стандартад нийцүүлэн өргөтгөж, ашиглалтыг сайжруулах зориулалтаар газрыг орон нутгийн тусгай хэрэгцээнд авах тухай 2. Түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгоход санал өгөх тухай 3. Өмнөговь аймгийн хог хаягдлын менежментийн 2026-2030 оны төлөвлөгөө батлах тухай 4. Газар зүйн нэрийн мэдээллийн санг Улсын Их Хурлаар батлуулахаар уламжлах тухай 5. Нутгийн үйлдвэрлэгч хөтөлбөр батлах тухай 6. “Жаргалан уламжлалт сэргээн засах төв” ОНӨААТҮГ байгуулах тухай 7. Орон нутгийн төсөвт үйлдвэрийн газар байгуулах тухай 8. Өмнөговь аймгийн телекамерын нэгдсэн сүлжээний төлөвлөлт, тавигдах шаардлага батлах тухай 9. Өмнөговь аймгийн “Дижитал өгөгдөл Дата төв” ОНӨААТҮГ-ын дүрэмд өөрчлөлт оруулах тухай 10. Орон нутгийн өмчийн тухай 11. Аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын Тэргүүлэгчдийн 2009 оны 67 дугаар тогтоолоор батлагдсан аймгийн “Есөн гайхамшиг тодруулах тухай” тогтоолын хавсралтад нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 12. Орон нутгийн өмчит “Өмнөговь Гурвансайхан орон сууцны корпорац” ХХК-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн бүрэлдэхүүнийг шинэчлэн батлах тухай 13. Аймгийн Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах салбар зөвлөлийн ажиллах журам, бүрэлдэхүүнийг шинэчлэн батлах тухай

“Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд Өмнөговь аймагт жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулагддаг намрын мод тарих арга хэмжээ энэ жил амжилттай болж байна. Тус арга хэмжээнд төрийн албан хаагчид идэвхтэй оролцож, “Нэг мод-Нэг амь” уриан дор байгаль дэлхийгээ хайрлах, нутаг орныхоо ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх үйлсэд бодит хувь нэмрээ орууллаа.

Улаанзагалмайн дунд шатны хорооны ээлжит хурлаар 2025 оны 3-дугаар улирлын үйл ажиллагааны тайлантай танилцлаа. Мөн удирдах зөвлөлийн болон хяналтын хорооны гишүүнийг нөхөн сонгох, 2026 оны төсвийн төслийг хэлэлцэн, санал солилцлоо.

Орон нутгийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар аймгийн Байгаль орчны газар, Монголын Аргаль, Янгир хамгаалах сан, Ноён сумын Засаг даргын Тамгын газар хамтран биологийн олон янз байдлыг бий болгох, зэрлэг амьтдыг хамгаалах, амьдрах орчин, байгалийн унаган төрх, эко системийг хадгалах үүднээс Ноён сумын ханын хэцийн уулнаас Ганзагад багийн нутаг Гэнгэтийн гол, баян тооройн төгөл орчимд нэн ховор 7 янгир ямааг сэргээн нутагшуулах арга хэмжээг 2025 оны 10 дугаар сарын 26-ны өдөр зохион байгууллаа. Янгир барих ажлыг “Агнуур судлалын нийгэмлэг” ХХК, Хөдөө аж ахуйн их сургуулийн багш Э.Магсаржав нар хамтран зохион байгуулж ажиллалаа. Тус арга хэмжээнд аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга О.Эрдэнэ-Өрнөх, Төлөөлөгч А.Гантулга, аймаг сумын Төрийн байгууллагуудын албан хаагч нар оролцлоо. Гэнгэтийн голд 1970 онд хүртэл нэн ховор Янгир ямаа нутагшин идээшдэг байсан ба Янгир ямааг сэргээн нутагшуулснаар байгалийн эко системийг алдагдуулахгүй авч үлдэх, биологийн олон янз байдлыг бий болгох, хамгаалах, нэн ховор янгирын сүргийг өсгөх чухал ач холбогдолтой арга хэмжээ боллоо.

Тус үзлэгийг Цахим хөгжил, инноваци, харилцаа холбооны яамны Салбарын хяналтын газрын дарга С.Цагаанхүү, Төрийн албаны зөвлөлийн Хүний нөөцийн удирдлага, аудитын газрын дарга С.Нямбаяр, Архивын ерөнхий газрын Мэдээллийн технологийн газрын дарга Х.Төмөрбаатар, Архивын ерөнхий газрын Хяналтын улсын байцаагч С.Наранчимэг нарын бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсэг зохион байгуулж байна.

Судлаач Жастин Шанти Александер уулзалтын үеэр танилцуулга хийхдээ тусгай хамгаалалттай газруудыг холбох экологийн холбоос бүсийг бий болгож, Хүрмэн, Баяндалай, Номгон сумын нутагт байгаль хамгаалах нөхөрлөлийн 5 холбоог байгуулан ажиллаж байна. Мөн шугаман дэд бүтцийн өөрчлөлт, нүүдлийн зэрлэг амьтдын дамжин өнгөрөх байдлыг судлан ажиглалт хийж, хулан, хар сүүлт зээрийн экосистемийг ажиглах зорилгоор хяналтын хүзүүвч зүүж хяналт тавьж ажиллаж байгаагаа илэрхийллээ. Цаашид авч хэрэгжүүлэх бодлогын хүрээнд: • Говийн тал нутгийн экосистемийг өргөн хүрээнд хамгаалах бодлого боловсруулах, • Байгаль орчны мэдээллийн нэгдсэн сан үүсгэх, • Аймгийн хэмжээнд байгаль орчны хамгааллын бодлого баримт бичиг боловсруулж хамтран ажиллах, • Уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох бодлогыг орон нутгийн засаглалын түвшинд хэрэгжүүлэх механизмыг бүрдүүлэх, • Мөн орон нутагт судалгаа, шинжилгээний байгууллагыг бий болгоход анхаарч ажиллахаар ажлын хэсэг хуралдлаа